पाेखरा । बिहीबार देवताका गुरु वृहस्पति तथा भगवान श्रीहरि विष्णुको पूजा गरिन्छ। आजको दिन व्रत बस्नाले धन, पुत्र तथा विद्या प्राप्ति हुनेछ। पहेँलो रङ्गको कपडा लगाउने र पहेँलै वस्तुको दान गरेमा शुभ मिल्नेछ।
साथै, यो दिन विष्णुकी पत्नी लक्ष्मीको पनि पूजा गरिन्छ। यो व्रत शुक्लपक्षको पहिलो बिहीबारबाट शुरू गर्नुपर्दछ। त्यस दिन अनुराधा नक्षत्र परेमा असाध्यै राम्रो मानिन्छ।
बिहान स्नानपछि पहेँलो वस्त्र धारण गर्ने। त्यसपछि पहेँलो फूल र चन्दनलाई एक साथ मिलाएर प्रसाद बनाउने। यस प्रसादलाई भगवानलाई अर्पण गरेर पूजा गरौँ। यसबाट भगवान विष्णु प्रशन्न भएर उहाँको आर्शिवाद तपाईंको घरमा सधैँ भइरहने छ।
यो व्रत १३ महिना वा कम्तीमा सात महिनासम्म लिनुपर्छ भन्ने मान्यता छ। व्रतको दिन शुद्ध भएर पहेँलो कपडा लगाई ‘ऊँ गुरवे नमः’ मन्त्र कम्तीमा पाँच माला जप गर्नुपर्दछ। बिहीबारको व्रत सम्पादन गर्दा केराको रुखलाई पूजा गर्ने चलन छ।
पूजा गर्दा पहेँलो चन्दन, चनाको दाल, छाता, मिठाईको रुपमा लड्डु आदिको दान गरेमा लाभ मिल्नेछ। भोजन गर्दा एक छाक नुन बार्नुपर्दछ।
विष्णु पूजाका लागि पूजा सामग्रीहरू
-श्रीफल
-धूप
-फूल सुपारी पातहरू
-सुपारी
-हवन सामग्री (हवन/यज्ञका लागि आवश्यक वस्तुहरू)
-घिउ भए पनि
-मिठाई
-गंगाजल
-कालेभा
-हवन/यज्ञको लागि काठ (आँपको रूखको काठ)
-आम पातहरू
-अक्षत
-रोली
-जनेउ/पवित्र धागा
-कपूर
-मह
-चिनी
-बेसार
फाइदा
-स्वास्थ्य र धनमा सुधारका साथै कुनै पनि नराम्रो नजरबाट मुक्ति पनि देखिन्छ।
-मानिसहरूले सबै भौतिक सफलता र लाभहरू प्राप्त गर्न भगवान विष्णुको पूजा गर्छन्।
-धेरै चुनौतीको सामना गर्न बल ल्याउँछ।
-परलोकमा मोक्ष, वा मोक्ष प्राप्त गर्न मद्दत गर्दछ।
-जीवन समृद्ध हुनेछ। भगवानले सबैको कल्याण गरून्, विष्णु भन्नुहुन्छ ।
-मानिस स्पष्ट हुन्छ र उसको जीवनबाट सबै दोषहरू हट्छ।
-मानिसको एकाग्र दृष्टिकोण र बलियो मानसिक दृढताको साथ, तपाईं सही समयमा उत्तम छनौट गर्न सक्षम हुनुहुनेछ।
-सन्तुलित आहार तपाईंको स्वास्थ्यको लागि महत्त्वपूर्ण छ।
-सबै कठिनाइ पार गर्न सम्भव छ।
-मानव जीवनमा शान्ति र सद्भाव प्रचुर मात्रामा छ।
-वैवाहिक र बच्चासम्बन्धी समस्या समाधान गर्नेछन्।
-भक्तलाई अध्यात्म र दैवी शक्तिसँग जोड्न सजिलो हुन्छ।
-मानिसहरूले समाजमा ज्ञान र प्रतिष्ठा प्राप्त गरेर लाभ उठाउनेछन्।
-धार्मिक जीवनशैली अपनाउनेछन् र परिवारबाट प्रोत्साहन पाउनेछन्।
-व्यक्तिको भाग्य निरन्तर बढ्दै जान्छ।
पौराणिक कथा
पौराणिक कथाअनुसार एकजना प्रतापी र दानी राजा थिए। उनको दरबारमा असाध्यै धेरै सम्पत्ति थियो। उनी प्रत्येक बिहीबार व्रत बस्ने तथा पुण्यकर्म गर्ने गर्दथे। तर रानी भने त्यस्तो केही कर्म गर्दिन थिइन्। राजाले गरेको धार्मिक कार्यलाई रानीले असहयोग गर्थिन्। दरबारमा थुप्रिएको सम्पत्तिका कारण आफुले धेरै काम गर्नु परेकोमा उनी चिन्तित हुन्थिन्।
एक दिन गुरु वृहस्पति उनको दरबारमा साधुको रुप धारण गरी पुगे। त्यसबेला राजा शिकार खेल्न जङ्गल गएका थिए। रानीले साधुलाई देखेर आफ्नो दरबारमा भएको सम्पत्ति तथा वैभव समाप्त पारिदिन आग्रह गरिन्।
साधु रूप धारण गरेका गुरु बृहस्पतिले पनि रानीको चाहना पूरा गर्न फल प्राप्ति हुने कर्म भन्दा पनि नष्ट हुने कर्म गर्न सिकाउँछन्। रानीले बिहीबारको दिन त्यसै गर्छिन्।
दरबारको सम्पूर्ण वैभव समाप्त हुन्छ। दुःख पाएपछि राजा कामका लागि परदेश लाग्छन्। दरबारमा भएका रानीहरुले पनि भोकभोकै बस्नु पर्ने दिन आउँछ। यो दुःखका बीच रानीले आफ्नी बहिनी कहाँ सहयोग माग्न पुग्छिन्।
बहिनीले उनीहरूलाई धन प्राप्तिका लागि बिहीबारको व्रत बस्न सुझाउँछिन्। त्यसपछि रानी र उनका दासीहरू बिहीबारको दिन व्रत बस्न थाल्छन्।
व्रत बस्न थालेदेखि फेरि दरबारमा सम्पत्ति थुप्रिन थाल्छ। दरबारमा सुख मिल्न थाल्छ। परदेश गएका राजा पनि फिर्ता आउँछन्। त्यसैले बिहीबारको दिन व्रत बसेको खण्डमा सम्पत्ति तथा वैभव प्राप्त हुने जनविश्वास छ।
भगवान विष्णु को हुन् ?
तीन दिव्य रूप र देवताहरू मध्ये, भगवान विष्णु सर्वोच्च देवताहरू र परमेश्वर मध्ये एक हुन्। उनी आफूलाई संसारको सृष्टिकर्ता, ब्रह्माण्डको विनाशकर्ता र यस ग्रहमा अवस्थित सबै नश्वर प्राणीहरू ठान्छन्।
मानिसहरू भगवान विष्णुलाई चार हात भएको नीलो रंगको प्राणीको रूपमा चिन्छन्। एउटा हातमा कमल वा पद्म, अर्को हातमा शंख, चक्र र तेस्रो हातमा प्रसिद्ध सुदर्शन धारण गर्छन् भने चौथो हातमा गदा धारण गर्छन्।
विष्णुका सामान्यतया चार हात हुन्छन् र प्रायः उनको पत्नी, लक्ष्मी (जसलाई पनि भनिन्छ) सँग चित्रण गरिएको छ। आफ्नो प्रत्येक हातमा आफ्नो दिव्यताका प्रतीकहरू – शंख, चक्र, गदा र कमल – बोकेका छन्।
उनको छातीमा कपालको घुमाउरो भाग छ जसले उनको अमरतालाई जनाउँछ, र उनले आफ्नो घाँटीमा कौस्तुभ हीरा लगाएका छन्। विष्णु भगवानका दस दशावतार वा अवतारहरू छन्।
लोकप्रिय विश्वास अनुसार, भगवान विष्णु ब्रह्माण्डमा नौ पटक प्रकट भइसक्नुभएको छ, जसको दशौं अवतार – जसलाई कल्कि अवतार पनि भनिन्छ – अझै प्रकट भएको छैन। कृष्ण विष्णुका आठ अवतारमध्ये एक थिए। संसारको अन्त्य हुँदा, कल्कि अवतार प्रकट हुनेछ। गरुड वा गरुड विष्णुको रथ हो। गरुडले शक्ति र साहसको प्रतिनिधित्व गर्दछ।
